Telers die al langer lid zijn, hebben zijn vader ongetwijfeld gekend. Hij was bekend in akkerbouwend Nederland vanwege zijn leidersrol in de akkerbouwacties eind jaren 80, begin jaren 90. Leo en zijn broer Pieter, die vooral verantwoordelijk is voor de administratie van het bedrijf, namen het roer van het familiebedrijf van hem over.
Grootste uitdagingen
Pootaardappelen is het belangrijkste gewas van de Vogels, naast suikerbieten, tarwe, uien en wat consumptieaardappelen. De grootste uitdagingen die ze daarin tegenkomen? “Weersextremen en regelgeving”, vat Leo samen. “Denk aan waterhuishouding in relatie tot periodes van droogte en hevige regenval, de afname van gewasbeschermingsmiddelen en het moeten telen van rustgewassen tegen nitraatuitspoeling.”
Steeds complexer
Tegelijkertijd ziet Leo: “Uitdagingen bieden ook weer kansen. Minder opbrengst gaat vaak gepaard met prijsverhogingen. Ik vraag me alleen wel af: hoe lang lukt het nog op deze manier? Het wordt, hoe meer we overstappen op biologische bestrijding, steeds complexer. Virus- en onkruidbestrijding wordt de grootste uitdaging van de toekomst.”
De rol van Cosun
De rol van Cosun in dit geheel, is wat Leo betreft helder: “Een goede bietenprijs bieden. Dan kunnen we als teler meer investeren in nieuwe technieken. Natuurlijk, hun ondersteuning in kennis is ook van belang, maar linksom of rechtsom moeten we de investeringen toch doen. Zonder goede bietenprijs lukt dat niet.”
Meekijken aan de andere kant
Leo beseft dat telers daarbij afhankelijk zijn van de resultaten die Cosun met al zijn organisatieonderdelen boekt. “Het was een van de redenen waarom ik ooit in de jongerenraad van Cosun ben gegaan. Om ook eens aan die kant van de organisatie mee te kijken en te ontdekken hoe je daar kunt bijdragen of het verschil kunt maken. Tegelijkertijd leek het me een mooie kans om mijn wereld en kennis te verbreden.”
We moeten het met z’n allen doen’
Na jaren in de jongeren- en ledenraad is Leo nu voorzitter van de kring Friesland/Groningen. “Je bent dan als het ware het aanspreekpunt voor de ledenraad, andere kringvoorzitters en de raad van beheer. Als er iets speelt, ga ik bijvoorbeeld inventariseren hoe andere kringen ernaar kijken of hoe het kringbestuur erover denkt. Tegelijkertijd vind ik de rol van kringvoorzitter ook wel een beetje een papieren tijger. Ik ben van ‘we moeten het met z’n allen doen’, dus als iemand anders beter in de materie zit, mag diegene wat mij betreft het voortouw nemen.”
Daarom groei
Het afgelopen jaar is er in de kring veel gesproken over de nieuwe strategie Unlock 30. “Mijn speerpunt was vooral dat het verdienmodel van de boer niet vergeten mag worden. In dat kader is groei van de organisatie heel belangrijk. Het is noodzakelijk voor een toekomstbestendig bedrijf. Als je groter bent, heb je meer te zeggen in de keten, kun je bepalend zijn en stijgende kosten opvangen.”
Kritische discussies
“In de kringvergaderingen hebben we onderling en met de bestuurders wel kritische discussies gevoerd rondom die groei. Wat vinden we ervan om investeren in landen buiten Europa? Laat je de wereldmarkt liggen? Of heb je gewoon geen kans van slagen als je puur met Europese maatstaven naar wereldmarktproducten kijkt? Het zijn interessante en goede gesprekken geweest.”
Een mooi gewas
Leo is het eens met de gekozen strategie. “Hiermee kunnen we tot een hogere uitbetalingsprijs voor telers komen, zodat ook zij kunnen blijven investeren in een toekomstbestendig bedrijf. Bieten horen daar onderdeel van uit te maken. Het is een mooi gewas in een bouwplan. Natuurlijk kent het zijn fluctuaties, dat is altijd zo geweest, maar het gemiddelde saldo moet goed zijn. En dat staat nu onder druk.”
Verantwoord, toekomstbestendig
Uitdagingen zullen er altijd zijn en blijven, zo relativeert Leo ook. “Onze voorouders hebben ook grote uitdagingen overwonnen, misschien wel grotere dan deze. Mede dankzij mijn ouders, die hebben ingezet op groei, hebben wij nu voldoende schaalgrootte om uitdagingen aan te kunnen. Het is nu onze ambitie, die van mijn broer Pieter en mij, om die groei door te zetten en op een verantwoorde manier een toekomstbestendig bedrijf te runnen.”
5e generatie
Dat vraagt inmiddels wel een andere rol van Leo ten opzichte van zijn voortgangers. “Door de schaalgrootte ben je meer manager van je boerenbedrijf dan dat je zelf op de trekker zit. Dat moet je liggen. Ik vind dat leuk.” Of zijn kinderen dat later, als mogelijk 5e generatie van het bedrijf, ook leuk gaan vinden? “Dat is nog veel te vroeg om te zeggen. Onze drie dochters Geerte, Griet-Anne en Guusje Emilie zijn pas 9, 7 en 5. Maar ik kan het ze van harte aanbevelen.”
