“Vanuit Cosun coördineren wij met ons team het programma SCO2RE+”, begint Johan. “SCO2RE+ staat letterlijk voor Strategisch CO2 Reduceren. Het is een werknaam die is blijven hangen.” Binnen Cosun werkt het programma als een aanjager voor verduurzaming. “We gaan daarbij niet over individuele projecten zoals een warmtepomp of zonnepark, dat ligt bij de businessgroepen zelf, maar over hoe alles samenvalt. We faciliteren het samenbrengen van kennis en roadmapdata en kijken waar de meeste impact gemaakt kan worden met de middelen die we beschikbaar hebben.”
Green by Design
SCO2RE+ grijpt de rol aan om de directies van de verschillende business groepen te challengen op hun groeiplannen. Johan: “De toekomstige groei van Cosun moet ‘Green by Design’ zijn. Dit betekent dat je aan de voorkant, bijvoorbeeld bij de bouw van een nieuwe fabriek, slimme keuzes maakt naar de toekomst toe. Ook als dit nu nog niet rendabel is.” Deze manier van denken over nieuwe processen en producten moet volgens Johan de standaard worden: “Er wordt nog veel in geijkte patronen gedacht omdat de alternatieven nog niet altijd helder zijn. Met SCO2RE+ maken we deze zichtbaar.” Met ‘Green by Design’ als uitgangspunt hoeft groei van de organisatie geen belemmering te zijn voor het behalen van de reductiedoelstellingen. “Wat je niet extra creëert hoef je ook niet te reduceren”, aldus Johan.
Van papier naar doen
Wat begon met een uurtje in de week in 2018, is voor beide heren uitgegroeid tot een dagtaak. “We zijn inmiddels van de papier-fase naar de doe-fase”, stelt Bertram. “Nu moet je als organisatie ook keuzes gaan maken waar het budget naartoe gaat. Er zal flink geïnvesteerd moeten worden om onze doelen te kunnen halen. Er zijn door de verschillende businessgroepen ook al stappen gezet en roadmaps met uit te voeren projecten ontwikkeld, denk aan het V-Rise-project van Cosun Beet Company.” Stijgende energieprijzen en efficiëntie van maatregelen bieden, naast een maatschappelijke, ook een economische impuls voor verduurzaming. “We praten nu veel over investeringen en kosten, maar onderaan de streep gaat de transitie uiteindelijk geld opleveren. De uitdaging zit in de snelheid en betaalbaarheid waarmee je het kunt realiseren. Het V-Rise-project levert bijvoorbeeld een enorme emissiereductie op, maar het is wel een project van meer dan 100 miljoen.”
Stroomnet als bottleneck
Op fabrieksniveau bieden maatregelen als e-boilers en warmtepompen kansen om op korte termijn energie- of CO2-reductie te realiseren. Een nieuwe warmtepomp bij Aviko Rixona in Warffum bespaart zo het gasverbruik van ca. 550 huishoudens. Johan: “De technologie om energie te reduceren en de transitie te maken is er. De randvoorwaarden om deze te implementeren zijn er alleen niet altijd. Denk aan subsidies, vergunningen, elektrische aansluitingen.” De tussenstap van 30% reductie die Cosun voor 2025 heeft gesteld wordt om die reden lastig te behalen. “We hebben voldoende projecten in de pijplijn, maar die zijn nog niet altijd uitvoerbaar.” Bertram: “Daarvoor zit ook een lobbyfunctie in SCO2RE+. Wij gaan, vaak samen met andere bedrijven, met overheden en politiek in gesprek om de transitie en wat wij daar als bedrijfsleven voor nodig hebben te agenderen.”
Scope 3
Naar 2030 toe ligt de focus binnen SCO2RE+ voornamelijk op scope 1 en 2 van het Greenhouse Gas Protocol, de internationale toonaangevende standaard wat betreft broeikasgasemissiereductie: het reduceren van eigen gas- en stroomverbruik. In augustus 2022 is het programma uitgebreid van SCO2RE naar SCO2RE+, dit houdt in dat scope 3 ook nadrukkelijker op de agenda is gekomen. Bertram: “Scope 3 omvat alle uitstoot die niet direct uit je operatie voortkomt, bijvoorbeeld door de teelt van grondstoffen, zoals de suikerbieten, aardappelen en cichorei. Vanuit ngo’s ligt er veel druk op scope 3-emissies. In maart 2021 bepaalde de rechtbank in Den Haag dat Shell verantwoordelijkheid draagt voor haar scope 3-emissies. Ook voor bedrijven zal scope 3 dus steeds belangrijker worden, maar dan moet je ze wel eerst in kaart brengen.” Deze emissies zicht- en meetbaar maken vraagt samenwerking in de keten: “Je moet als stakeholders met elkaar aan de slag gaan om emissies te reduceren”, aldus Bertram.
Koolstof vastleggen
Naarmate de uitstoot door de gehele keten steeds belangrijk wordt zal ook de teler hier meer van gaan merken. Johan: “Uiteindelijk zullen zij een belangrijke bijdrage leveren aan het reduceren van CO2-uitstoot in de keten. Om klimaatneutraal te worden moet je ook koolstof vastleggen. Daar ligt hopelijk ook een potentieel verdienmodel voor de telers.”
